Çocuklarda Ses Aralığı ve Gelişimi
Ses üretme doğumla birlikte başlar, doğru bir zamanda ve doğru bir müzik eğitimi ile hızlı bir şekilde gelişir. Doğru ve etkili bir müzik eğitimini zamanında alamayan öğrenci, çevresindeki televizyon, kaset, cd ve radyo gibi araçlardan izleyip, dinlediklerini taklit ederek yanlış ses kullanımına yönelmektedir. Bağırarak ya da yaş ve ses özelliklerine uymayan şarkıları söyleme onun sesine zarar vermekte, ses kullanmayla ilgili olarak kötü, yanlış alışkanlıklar edinmesine sebep olmaktadır. Buna karşın, küçük yaşlarda başlatılan müzik eğitiminin katkısıyla gelecekte de sesini doğru kullanmanın temelleri atılmış olacaktır.
Müzik eğitiminde koro çalışmaları çocuğun ses gelişiminde önemli yer tutar. Çocuklar bu çalışmalarda müziği oluşturan temel öğeleri ve müziğin temel işlevlerini öğrenirken, sesin oluşumunu, ses organını, kendi sesinin özelliklerini ve kapasitesini, sesini korumasını ve doğru kullanmasını öğrenir. Doğru ve düzenli nefes alıp-verme, nefes desteği bakımından bilinçlenmelerini sağlar. Bunlara dikkat edilip, yaş ve ses özelliklerine, dinamizmine uygun çocuk şarkılarını toplu ve bireysel olarak doğru ve güzel seslendirerek, istenilen nitelikte şarkı söyleme becerisini ve sevgisini kazanırlar.
Çocuklarda ilk şarkı söylemede mevcut olan tonlar La1(440 Hz) altında yalnızca birkaç taneyken, 6 yaşında ses aralığı Do1’den Do2’ye ulaşarak Do Majör skalasını içerir. Larenksin gelişimi ile de çocuk sesi dereceli olarak gelişir (Lunchsinger ve Arnold,1967). Kızıldeli’ye (2000) göre; Lunchsinger ve Arnold (1967), çocuklarda müzikal ses aralığının gelişmeyle birlikte arttığını ve çocukların müzikal olarak kabul edilebilecek sesler üretebildiklerini, bu gelişme süreci içerisinde şarkı söylemek için genellikle 1,5 oktavın üzerinde müzikal ses aralığına, bunlardan %30’unun 2 oktava varan daha geniş ses aralığına sahip olduklarını belirtmektedirler. Çocuklarda fizyolojik ses aralığı müzikal ses aralığından daha geniştir. Çocukluk döneminde fizyolojik ses aralığı (çıkarılabilen en tiz ve en pes ses aralığı) oldukça sabit kalırken müzikal ses aralığı gelişir. Gelişim süreci içerisinde şarkı söylemek için genellikle 1,5 oktav civarında ses aralığını kullanabilirler. (Lunchinger ve Arnold, 1967).
Zeynep Fuçucuoğlu
Rekor Sanat - Şan Öğretmeni